11 Φεβρουαρίου 2012
Αρχαία Ελληνική Γραμματική : Παραθετικά Επιθέτων
Αρχαία Ελληνική Γραμματική : Παραθετικά Επιθέτων
Συγκριτικός: -ώτερος, ωτέρα, ώτερον Υπερθετικός; -ώτατος, ωτάτη, ώτατον
βραχύ φωνήεν (ε,ο) π.χ. νέ-ος, νέ-α, νέ-ον νε-ώτερος, νε-ωτέρα, νεώτερον νε-ώτατος, νε-ωτάτη, νε-ώτατον σο-φός, σο-φή, σο-φόν σο-φώτερος, σο-φωτέρα, σο- φώτερον v Εξαιρούνται τα: κενός, ξένος, στεγνός, που σχηματίζουν τα παραθετικά τους σε –ότερος, –ότατος Π.χ. στενός, στενή, στενόν Στενότερος, στενοτέρα, στενότερον
Π.χ. δυνα-τός, δυνα-τη, δυνα-τον Δυνατώτερος, δυνατωτέρα, δυνατώτερον Δυνατώτατος, δυνατωτάτη, δυνατώτατον | Συγκριτικός:-ότερος,-οτέρα, -ότερον Υπερθετικός:-ότατος, -οτάτη, -ότατον 1. Όταν πριν από την κατάληξη –ος του αρσενικού του επιθέτου υπάρχει μακρό φωνήεν (η,ω) ή δίφθογγος (αι, ει, οι,…) Π.χ. ξη-ρός, ξη-ρά, ξη-ρόν Ξη-ρότερος, ξη-ροτέρα, ξη-ρότερον Ξη-ρότατος, ξη-ροτάτη, ξη-ρότατον Δίκαι-ος, δικαί-α, δίκαι-ον Δικαι-ότερος, δικαι-οτέρα, δικαι-ότερον Δικαι-ότατος, δικαι-οτάτη, δικαι-ότατον
Π.χ. θερμ-ός, θερμ-ή, θερμ-όν Θερμ-ότερος, θερμ-οτέρα, θερμ-ότερον Θερμ-ότατος, θερμ-οτάτη, θερμ-ότατον Ένδοξ-ος, ενδ-οξος, ένδοξον Ενδοξ-ότερος, ενδοξ-οτέρα, ενδοξ-ότερον Ενδοξ-ότατος, ενδοξ-οτάτη, ενδοξ-ότατον
Ισχυρός, λιτός, τρανός, ανιαρός, πραος, κενός, στενός Π.χ. τραν-ός, τραν-ή, τραν-όν Τραν-ότερος, τραν-οτέρα, τραν-ότερον Τραν-ότατος, τραν-οτάτη, τραν-ότατον
Π.χ. επι-κίνδυνος, -ος, -ον Επικινδυν-ότερος, -οτέρα, -ότερον Επικινδυν-ότατος, -οτάτη, -ότατον Εντιμος, -ος, -ον Εντιμ-ότερος, -οτέρα, -ότερον Εντιμ-ότατος, -οτάτη, -ότατον |
Παρατηρήσεις:
1. Το θέμα των δευτερόκλιτων επιθέτων λήγει σε –ο αν πριν από τις καταλήξεις – τερος και –τατος η συλλαβή είναι μακρόχρονη φύσει ή θέσει.
2. Το –ο εκτείνεται σε –ω αν πριν από αυτό η συλλαβή είναι βραχύχρονη.
3. Αν η συλλαβή πριν το –τερος ή –τατος έχει δίχρονο τότε
4. α) Γενικά τα επίθετα έχουν αυτό το δίχρονο βραχύ οπότε τα παραθετικά τους γράφονται με –ω.
β) Έχουν το δίχρονο μακρό και κατά συνέπεια τα παραθετικά τους γράφονται με –ο τα ακόλουθα:
1. τα επίθετα:ἰσχυρός, ἀνιαρός, ψιλός, λιτός, τρανός, φλύαρος.
2.όσα επίθετα λήγουν σε:-τιμος, -θυμος, -χυμος, -κυρος, - κίνδυνος, -νικος, -λυκος, -ψυχος.
5. Θέσει μακρά λέγεται μια συλλαβή, η οποία έχει βραχύ ή δίχρονο φωνήεν, αλλά μετά απ’αυτό ακολουθούν δύο ή περισσότερα σύμφωνα ή ένα διπλό σύμφωνο:στεγνός, πεζός, δόξα, ἔκοψα, ἔνδοξος.
Παραθετικά επιθέτων και επιρρημάτων
1. Έχουν βραχύχρονο το δίχρονο της παραλήγουσας όσα λήγουν σε:
-ιος, -ιμος, -ικος, ινος (οξύτονα), -ακος, -αλος,
-αρος, -ατος, ανος και το ἄνισος
Εξαιρούνται: ἀνιαρός, φλύαρος, τρανός, ἀνίατος, αξιοθέατος
2. Έχουν μακρόχρονο το δίχρονο της παραλήγουσας όσα έχουν ως δεύτερο συνθετικό τις λέξεις:θυμός, κῦρος, λύπη, νίκη, τιμή, φῦλον, κίνδυνος, ψυχή
http://sites.google.com/site/arxaiag/grammatike/parathetika
Εγγραφή σε:
Σχόλια ανάρτησης (Atom)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου